Otrzymała 208 zł, a sąd przyznał 8.288,30 zł z ubezpieczenia na życie

Pani Z.L. zawarła w 1989 roku z poprzednikiem prawnym ubezpieczyciela umowę ubezpieczenia na życie, mocą której osoba uposażona miała otrzymać po jej śmierci kwotę 100.000 starych złotych. Składkę miesięczną ustalono na 365 st. zł, a okres 23 lat. Nominalna suma ubezpieczenia miała być corocznie podwyższana o umowny wskaźnik urealnienienia przez czas nieokreślony, suma tych wskaźników wyniosła 2071,81% Ubezpieczona zmarła w 2018 roku, osobą upoważnioną do odbioru świadczenia była jej córka pani B.L. Ubezpieczyciel wypłacił na rzecz uposażonej świadczenie w wysokości 208 zł. Wysokość świadczenia obliczono wg następującego wzoru 10 zł ( dawne 100.000 ) x 2071,81% ( suma wskaźników urealnienia ) = 208 zł.

Lata 1989 – 1993 to okres tzw.hiperinflacji kiedy to gwałtownie z dnia na dzień malała wartość pieniądza. W roku 1991 r. Sejm zmienił kodeks cywilny i postanowił, że w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość świadczenia pieniężnego, choćby było ono ustalone w umowie, a nawet w wyroku. Takowe uprawnienie sądu nazwane zostało waloryzacją sądową i zostało zdefiniowane w art. 358 ¹ § 1 kodeksu cywilnego.

Jak wynika z przykladu podanego na wstępie ubezpieczyciel po prostu zignorował istnienie powyższej zasady, twierdząc, że ma odniesienie wyłącznie do sądu. Ubezpieczyciel jako podstawę do ustalenia wysokości świadczenia przyjął kwotę 10 zł ponieważ zgodnie z ustawą o denominacji złotego, od 1.01.1995 r. 100.000 st. zł = 10 zł.

Sprawa trafiła do sądu rejonowego który przyznał córce ubezpieczonej świadczenie w wysokości 8.288,30 zł. Zdaniem sądu uzasadniony interes ubezpieczonej przemawiał za zmianą wysokości zawartej w 1989 roku umowy i wysokość sumy ubezpieczenia nalezało podnieść stosując kryterium średniej płacy z kwoty 10 zł do 12.804,74 zł, zaś po podziale ciężaru hiperinflacji pomiędzy strony 2/3 ubezpieczyciel i 1/3 uposażony, sąd przyznał pani B.L. kwotę 41 razy wyższą niż wypłacono. W uzasadnieniu wyroku sąd porównał wypłaconą kwotę 208 zł do kosztów nagrobka, jaki córka chciała postawić swojej mamie.

Sprawę, o której mowa, wybrałem jako ekstremalny przykład załatwienia sprawy przez ubezpieczyciela w sposób wysoce krzywdzącego klienta Tak na codzień ubezpieczyciel nie stosuje już tzw. waloryzacji prostej jak opisałem. Kwoty przyznawane nie są już rażąco zaniżone. Nie mniej jednak są za niskie, czego dowodem jest bilans tego rodzaju roszczeń w którym nie zanotowałem spraw przegranych.